تأويل
قول الله
تعالى { وإن
حكمت فاحكم
بينهم بالقسط
}
5- ''...Allah insanlar
Arasında Hükmettiğiniz Zaman Adaletle Hükmetmenizi Emreder... "[Nisa 58]
"Ayetinin Açıklaması
وذكر
الاختلاف على
عكرمة في ذلك
أخبرنا
القاسم بن
زكريا بن
دينار قال
حدثنا عبيد
الله بن موسى
قال أنبأنا
علي وهو بن
صالح عن سماك
عن عكرمة عن
بن عباس قال
كان قريظة والنضير
وكان النضير
أشرف من قريظة
وكان إذا قتل
رجل من قريظة
رجلا من
النضير قتل به
وإذا قتل رجل من
النضير رجلا
من قريظة أدي
مائة وسق من
تمر فلما بعث
النبي صلى
الله عليه
وسلم قتل رجل
من النضير
رجلا من قريظة
قالوا ادفعوه
إلينا نقتله
فقالوا بيننا
وبينكم النبي
صلى الله عليه
وسلم فأتوه
فنزلت { وإن
حكمت فاحكم بينهم
بالقسط }
والقسط النفس
بالنفس ثم
نزلت أفحكم
الجاهلية
يبغون
[-: 6908 :-] İbn Abbas anlatıyor:
Kureyza ve Nadır kabileleri vardı. Fakat, Nadır kabilesi Kureyza kabilesinden
daha üstün görüıürdü. Eğer Kureyza kabilesinden biri, Nadır kabilesinden birini
öldürürse, maktülün kanına karşılık Kureyza'lı öldürüıürdü. Nadır kabilesinden
biri Kureyza'dan birini öldürürse, Nadır kabilesinden olan öldürülmeyip
maktülün kanına karşılık yüz vesak kuru hurma verilirdi. Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem) Medine'ye geldikten sonra, Nadır kabilesinden biri Kureyza
kabilesinden birini öldürdü. Kureyza'lılar: "Katili öldürülmek üzere bize
verin" dediler. Nadır'liler: "Aramızdaki meseleyi halladecek
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) vardır" dediler. Nebi (sallallahu
aleyhi ve sellem)'e gittiklerinde " ... Ve eğer hüküm verirsen, aralarında
adaletle hükmet ... " (Maide 42) ayeti nazil oldu. Adaletle hükmetmek,
cana karşı can almaktır, yani kısastır. Sonra, "Yoksa onlar (islam öncesi)
cahiliye idaresini mi arıyorlar? .. " (Maide 50) ayeti nazil oldu.
Mücteba: 8/18; Tuhfe:
6109
Diğer tahric: Hadisi
Ebu Davud (3591, 4494), Ahmed, Müsned (3434) ve İbn Hibban (5057) rivayet
etmişlerdir.
أخبرنا عبيد
الله بن سعد
بن إبراهيم بن
سعد بن
إبراهيم بن
عبد الرحمن بن
عوف قال حدثنا
عمي قال حدثنا
أبي عن بن
إسحاق قال
حدثني داود بن
حصين عن عكرمة
عن بن عباس أن
الآيات التي
في المائدة
التي قال فيها
الله عز وجل
فاحكم بينهم
أو أعرض عنهم
إلى المقسطين
إنما نزلت في
الدية بين
النضير وبني
قريظة وذلك أن
قتلى النضير
كان لهم شرف
يودون الدية
كاملة وأن بني
قريظة كانوا
يودون نصف
الدية
فتحاكموا في
ذلك إلى رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
فأنزل الله عز
وجل ذلك فيهم
فحملهم رسول
الله صلى الله
عليه وسلم على
الحق في ذلك
فجعل الدية
سواء
[-: 6909 :-] İbn Abbas: " ... Ister
aralarında hüküm ver, istersen onlardan yüz çevir ... Allah adil davrananları
sever" (Maide 42) ayeti, Nadır oğulları ve Kureyza oğullarının diyeti
hakkında nazil olmuştur. Nadır oğulları Kureyza'lılardan daha şerefli sayılıp
diyeti tam alırlar ve Kureyza'lılara diyetin yarısını öderlerdi. Bunun üzerine
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'i hakem kılıp ona gittiklerinde Yüce
Allah bu ayeti indirdi. Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) onları bu konuda
hakka götürdü ve diyetlerini eşit klldı.
Mücteba: 8/19; Tuhfe:
6074